آمادگی ایران برای ثبت آثار فرهنگی و تاریخی آفریقا در یونسکو

به گزارش خبرنگار مهر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عصر امروز شنبه 4 خرداد در مراسم بزرگداشت روز جهانی آفریقا در سخنانی در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به سابقه 3.5 ساله حضورش به عنوان رایزن فرهنگی در کنیا و همچنین سفرهای متعددی که به کشورهای واقع در شرق، شمال و جنوب قاره آفریقا داشته است گفت: خوشبختانه بعد از انقلاب اسلامی و با تاکیدی که امام راحل در توسعه روابط با کشورهای مستضعف و مقاوم داشتند روابط ایران با کشورهای آفریقایی توسعه پیدا کرد و متقابلا هم مردم آفریقا به ایران و انقلاب اسلامی اظهار علاقه نشان داده اند.

حسینی سپس به پیشینه روابط فرهنگی ایران با کشورهای آفریقایی اشاره کرد و یادآور شد: در شمار مهمترین آثار و مستنداتی که هنوز هست می توان به لوحی از داریوش اشاره کرد که از حفر کانال سوئز به جای مانده است و یا در نزدیکی قاهره یک بنای قدیمی مربوط به پیش از اسلام وجود دارد که در واقع یک آتشکده ایرانی بنام (بیت النار) بوده است. در قاهره و اسکندریه بخصوص در مساجد آنها  اثرمعماران ایرانی کاملا محسوس است و کاخ های برخی از خلفا به دست ایرانی ها ساخته شده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین به توجه بعضی از مردمان کشورهای آفریقایی به مراسم نوروز اشاره کرد و گفت: هنوز هم در این ایام آداب هدیه دادن و هدیه گرفتن در بخش هایی از آفریقا وجود دارد و یا واژه هایی مثل قیروان که امروز در زبان فارسی رایج شده است از واژه کاروان گرفته شده است.

وی گفت: خراسانی ها در اوایل قرن نخست هجری به برخی از مناطق آفریقا سفر کردند و در شمال غرب این قاره حضور داشتند. در دوره سلطنت خسرو انوشیروان اول هم گروهی از دانشجویان مصری برای تدریس به ایران آمدند. در زمان چهارمین امام فاطمیون در سال 495 هجری در یکی از مساجد دانشگاه الازهر  مسجدی ساخته شده که نام فاطمه زهرا (س) در آن حک شده است.

حسینی تصریح کرد: البته حضور ایرانی ها در شرق آفریقا بویژه زنگبار بیشتر محسوس است. نسخه های خطی فارسی در کتابخانه های اسکندریه و قاهره نشانگر حضور فعال ایرانی ها در آنجاها بوده است.  زبان فارسی سالها در مصر تدریس می شده است ولی متاسفانه الان حتی کمتر از زبان های عربی به آن اهمیت داده می شود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سپس به مهاجرت عظیم شیرازی ها به آفریقا اشاره کرد و گفت: شاید مهاجرت شیرازی ها به شرق آفریقا یکی از بزرگترین مهاجرت های ایرانیان به این قاره باشد. البته قبل از آن هم مهاجرت های بزرگ دیگری به جاهای مختلف دنیا انجام شده است. مثلا شخصی مثل میرسیدعلی همدانی به اتفاق 700 نفر که در آنها خوشنویسان و هنرمندان هم حضور داشتند به کشمیر رفت و یا کسی مثل شیخ احمد قمی به اتفاق تعداد زیادی از اندیشمندان آن زمان ایران به تایلند سفر کرد اما اینکه جمعیت زیادی به صورت منسجم به سمت یک منطقه حرکت کنند و بعد بروند در آنجا حضور پیدا کنند و حتی حکومت تشکیل دهند، کم سابقه بوده است.

وی یادآور شد: بنیانگذار سلسله شیرازی فردی به نام علی ابن حسین شیرازی بود که در قرن چهارم هجری به اتفاق جمعیتی با ظرفیت 7 کشتی به آفریقا رفت و در جزیره زنگبار مستقر شد که البته موجب گسترش دین اسلام هم شدند و چه بسا امروزه زبان سواحیلی این منطقه متاثر از زبان فارسی است. چرا که قریب به 150 میلیون نفر در این جا زندگی می کنند.

حسینی با اشاره به شباهت معماری یکی از مساجد تاریخی زنگبار با مساجد قدیمی ایران گفت: این مسجد به دستور یکی از سلاطین شیرازی تبار به نام شیخ ابوموسی بنا شد. در 700 کیلومتری "مومباسا"  هم شهر کوچکی به نام شیراز است که آثار زیادی از معماری ایرانی را در خود جای داده است البته غیر از شیرازی ها، بلوچی ها هم در آفریقا و بخصوص در اوگانا حضور داشتند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنانش به حضور طولانی مدت غربی ها در کشورهای غربی در قاره آفریقا اشاره کرد و افزود: سایه سنگین استعمار بر قاره آفریقا سالها وجود داشته و بخش مهمی از مشکلاتی مثل فقر و تنگدستی مردم این قاره، ارمغان سلطه غرب بوده است.

وی در ادامه به مقایسه نتایج حضور غربی ها و همچنین ایران در قاره آفریقا پرداخت و خاطرنشان کرد: آنها (غربی ها) زبان خودشان را بر این قاره حاکم کردند اما اگر جمهوری اسلامی در کشوری حضور پیدا می کند، بدنبال منافع خودش نیست بلکه به فکر کمک به مردم است.

حسینی گفت: با تلاش رهبران ضد استعماری و مردم کشورهای آفریقایی، خوشبختانه استقلال در این قاره حاصل شد و امروزه هم اگر مشکلاتی است به خاطر سلطه ای است که سالها وجود داشته است. غربی ها هنوز هم سعی دارند سیطره اشان بر قاره آفریقا استمرار پیدا کند البته نه به شکل آشکار بلکه به شیوه های پنهان.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: از رئیس جمهور اوگاندا نقل شده که گفته است کشورهای صنعتی به دروغ می گویند به آفریقا کمک می کنند بلکه این آفریقاست که به کشورهای صنعتی کمک می کند. البته بر اساس آموزه های دینی ما خود مردم هم باید روحیه این را داشته باشند که تحت سلطه قرار نگیرند و لذا اهمیت کار فرهنگی را همواره باید گوشزد کرد.

حسینی با استناد به آماری گفت: اگر تنها یک صدم بودجه تسلیحات نظامی در سطح جهان به آفریقا اختصاص پیدا کند همه مشکلات مربوط به آب و برق و بهداشت این قاره پهناور حل می شود پس راه حل وجود دارد ولی آنها بدنبال منافع خودشان هستند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: غربی ها خواهان این هستند که اختلاف و درگیری ایجاد شوددر همین قضیه سوریه می بینید که خود غربی ها دارند در پشت قضایا دارند حمایت می کنند  و این جنگ خانگی را در این کشور ایجاد کرده اند.

وی افزود: فرهنگی که غربی ها در آفریقا ایجاد کرده اند با فرهنگ آفریقایی ها همخوانی ندارد. اینکه آنها توصیه می کنند به آزادی جنسی و یا ترویج همجنس بازی ، قطعا مردم این قاره مخالف این هستند. نباید این طور باشد که به بهانه اینکه بعضی از آداب و سنت ها خرافی است و امروزه جوابگو نیست ، ما از چاله بیرون بیاییم و به چاه بیفتیم.

حسینی تاکید کرد: ما بر این باوریم که هم باید فرصت ها و هم تهدیدهای موجود در قاره آفریقا لحاظ شود.

وی آمادگی کشورمان را برای توسعه روابط فرهنگی با کشورهای آفریقایی اعلام کرد و گفت: ارزش هایی که در فرهنگ اسلامی و یا سینمای ما حاکم است با ارزش های غربی و هالیوود متفاوت است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان تصریح کرد: ما آمادگی درایم که اماکن و آثار تاریخی که در آفریقا وجود دارد و اثر دست معماران ایرانی در آن دیده می شود با همکاری خود کشورهای آفریقایی، در یونسکو ثبت شود. فکر می کنم با همکاری خوبی که دولتمردان آفریقایی آغاز کرده اند روز به روز شرایط بهتری برای این قاره فراهم شود.