تفریح با طبیعت نیمه جان و تشنه کرمان/ گونه های در معرض انقراض در تیررس شکارچیان

به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان با اقلیمهای متفاوت و البته گسترده قابل توجهی که دارد یکی از مهمترین زیستگاههای حیات وحش در کشور محسوب می شود و وجود چندین پارک ملی و مناطق حفاظت شده در این استان نشانه این مهم است این در حالیست که این استان زیستگاه حیوانات منحصر به فردی همچون یوزپلنگ، خرس سیاه آسیایی، هوبره، سوسمار دم تیغی، گربه پالاس، کراکال و دهها گونه دیگر جانوری است که تعداد آنها گاه در کل کشور به چند صد عدد نیز نمی رسد.

با این وجود حیات وحش در استان کرمان دچار چالشهای متعددی شده است که هر روز ابعاد گسترده تری نیز به خود می گیرد هر چند خشکسالی مهمترین دلیل کاهش جدی جانوران مختلف و کاهش زاد و ولد در طبیعت استان کرمان شده است اما بدون شک دخالتهای انسانی بر حجم این تخریبها افزوده است.

در واقع محیط زیست آسیب دیده ناشی از خشکسالی  و البته فعالیتهای صنعتی و معدنی گسترده در استان کرمان این بار به دست شکارچیانی افتاده است که در قالب مجاز و غیر مجاز به شکار حیوانات حیات وحش می روند.

هر چند نقدهایی در خصوص صدور مجوزهای شکار در چنین طبیعت آسیب دیده ای وجود دارد اما آنچه که این روزها و هم زمان با آغاز فصل شکار در کرمان روی داده است رواج شکارهای غیر قانونی است که خوشبختانه ماموران محیط زیست استان کرمان با این پدیده ها برخوردهای مناسبی نیز داشته اند اما کمبود نیروی انسانی و تجهیزات از یک سو و از سوی دیگر وسعت قابل توجه استان کرمان موجب شده است که بیش از گذشته طبیعت کرمان از شکار غیر مجاز آسیب ببیند.

طبق آمار از میزان بروز تخلفات در عرصه های مختلف تنها بخشی قابل تامل کشف می شود و این امر در این حوزه نیز قابل توجه است.

این درحالی است که در برخی از مناطق استان کرمان همچون شهرستانهای شرقی استان کرمان حتی کمترین امکانات حفاظت نیز وجود ندارد که ناشی از کمبود اعتبار است و در این میان بیم آن می رود که چنین عرصه های محل تاخت و تاز شکارچیان و افراد سود جو شود.

هر چند که دوستداران طبیعت شکار حیوانات را در شرایط سخت خشکسالی مردود می دانند اما بر طبق مقررات و قوانیت موجود مجوزهایی در راستای شکار پرندگان وحشی در استان کرمان صادر شده است که شاید بتواند شکار غیر مجاز را محدود کند.

برخورد جدی محیط بانان با متخلفان/ محیط زیست گنجینه ای در سرزمین خشک کرمان

عباس دامنگیر در این خصوص به خبرنگار مهر می گوید: پروانه عادی شکار پرندگان وحشی استان کرمان، تنها در محدوده شکارگاه های آزاد استان دارای اعتبار است و دارندگان پروانه عادی شکار پرنده فقط مجاز هستند در فصل شکار دو روز در هفته  چهارشنبه و جمعه و در هر مسافرت شکار حداکثر چهار قطعه از پرندگان غیرحمایت شده آبزی و خشکی زی را شکار کنند.3

وی ادامه داد: پروانه شکار پرنده غیرقابل انتقال به غیر بوده و تنها صاحب پروانه مجاز به شکار است.

دامنگیر اظهار داشت: این پروانه های شکار نیز تنها تا نیمه بهمن ماه اعتبار دارد.

وی به برخورد جدی با متخلفان و شکارچیان غیر مجاز در استان کرمان تاکید کرد و گفت: خشکسالی های متوالی در استان کرمان موجب کم شدن امکان تغذیه حیوانات وحشی در طبیعت شده است.

وی افزود: منابع آبی از جمله چشمه ها و رودخانه ها خشکیده است و به همین دلیل زاد و ولد در کرمان کاهش یافته است.

دامنگیر افزود: با توجه به اعتبارات اقدامات قابل توجهی در راستای حمایت و حفاظت از حیات وحش در کرمان صورت گرفته است اما در این میان فرهنگ سازی به خصوص در بین جوامع محلی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

وی خواستار خودداری مردم از شکار بدون مجوز شد و گفت: در صورت مشاهده موارد تخلف مطابق قانون با این گونه افراد برخورد می شود که نمونه آن نیز طی روزهای اخیر روی داده است.

حیوانات خوش شانسی که به طبیعت باز گشتند/ گوشه ای از خسارات شکارچیان به طبیعت کرمان

با تلاشهای صورت گرفته در چند ماه اخیر سال جاری و با آغاز فصل شکار تا کنون چندین مورد پرونده تشکیل شده است و متخلفان به مراجع قضایی معرفی شده اند و البته حیواناتی نیز که زنده گیری شده بودند به طبیعت باز گشتند.

در آخرین مورد  طبق اعلام سازمان محیط زیست استان کرمان، دو نفر از  مامورین اجرایی پارک ملی خبر طی یک سری عملیات تعقیب و گریز که منجر به درگیری با چهار متخلف و دستگیری یک نفر شکارچی حرفه ای که مدتها مبادرت به شکار غیر مجاز می کرد و دستگیری آن در دستور کار ماموران اجرایی این شهرستان قرار داشت شدند.
 
همچنین دو نفر متخلف حرفه ای در همین محدوده که اقدام به زنده گیری شش قطعه کبک کرده بودند دستگیر شدند.

این دو نفر متخلف حرفه اي زنده گيري پرندگان وحشي (كبك و تيهو) كه با استفاده نورافكن در تاريكي شب اقدام به زنده گيري مي کردند در منطقه گوغر شهرستان بافت توسط يگان حفاظت محيط زيست اين شهرستان دستگير و تعداد شش قطعه كبك زنده كشف شده در منطقه شكار ممنوع انجرك رهاسازي شد.

در شهرستان بردسیر نیز یک راس آهو از چنگال شکارچیان راه سازی شد و  پس از ساعتها عملیات تعقیب و گریز در منطقه بال دراز بردسیر شکار چیان متخلف نیز دستگیر شدند.

همچنین در اقدامی دیگر مامورین اجرایی این اداره طی بازرسی از منزلی در شهرستان بردسیر موفق به زنده گیری یک راس آهو شدند در این رابطه نیز متهم دستگیر و تحویل مقامات قضایی شد.

اما متخلفان در جنوب کرمان به نوعی دیگر در این زمینه اقدام کردند و سعی داشتند با تله گزارش در شهرستان کهنوج پرنده حفاظت شده هوبره را شکار کنند.

در حالیکه باتلاق جازموریان خشکیده و به دست آوردن آب حتی برای مردم بومی هم مشکل شده است شکارچیان در صدد بودند که تعدادی پرنده در معرض انقراض هوبره را در جازموریان با تله گذاری شکار کنند و در بازارهای مورد نظر که احتمالا شیخ نشینهای عربی است به فروش برسانند.

در این زمینه مرادی رئیس اداره حفاظت از محیط زیست کهنوج می گوید: مامورین اجرایی این اداره با همکاری انجمن دوستداران طبیعت گلمرز موفق به جمع آوری و ضبط 150 عدد تله و دام مربوط به صید هوبره در سطح تالاب جازموریان شدند، هوبره از گونه های بسیار مهم محیط زیست کشور می باشد و حفاظت و حمایت از آن در دستور کار ماموران اجرایی کرمان قرار دارد.

در شهربابک نیز ماموران اجرایی حفاظت محیط زیست موفق شدند در منطقه ارتفاعات مدوارات دو متخلف را دستگیر کنند که سابقه شکار غیر مجاز را نیز در پرونده خود داشتند متاسفانه از این افراد دو لاشه قوچ وحشی که تعداد آنها در طبیعت کرمان کاهش یافته است کشف شد.

اما در یکی از نادر ترین کشفیات در منطقه قلعه عسکر استان کرمان ماموران شهرستان بافت یک گربه پالاس را که زنده گیری شده بود از چنگال یک شکارچی نجات دادند.

با این وجود به نظر می رسد افراد سود جو همچنان در صدد ادامه آسیب به طبیعت کرمان هستند که البته یکی از بیشترین آمار دستگیری شکارپیان در رفسنجان ثبت شده است.

حفاظت محیط زیست شهرستان رفسنجان تنها طی یک هفته موفق به دستگیری 11 نفر متخلف شدند اغلب این متخلفین بدون مجوز شکار و صید یا با استفاده از اسلحه متعلق به غیر اقدام یا شروع به شکار کرده اند.

همچنین در این دستگیری ها از متخلفین مذکور تعداد 8 قطعه کبک و یک قلاده خرگوش کشف شد.

سلاح متخلفین به همراه لاشه های کشف شده توقیف ، موارد صورت جلسه و پرونده متخلفین برای رسیدگی های قانونی تحویل مقامات ذیصلاح شد.

این در حالیست که ظرف یک ماه گذشته در حوزه استحفاظی رفسنجان جمعا تعداد 25 قبضه سلاح از متخلفین شکار و صید توقیف شده که دو قبضه از این تعداد سلاح غیر مجاز بوده است. این تنها گوشه ای از صدماتی است که شکارچیان به طبیعت استان کرمان وارد کرده اند هر چند ماموران حفاظت محیط زیست در بسیاری موارد نیز از بروز این خسارات جلوگیری می کنند اما به نظر می رسد بهترین راه حل برای حفاظت از محیط زیست استان کرمان فرهنگ سازی در بین مردم به خصوص بومیان برای حفاظت از حیوانات وحشی است.

همکاری مردم محلی و محیط بانان ضروری است

محمد ثابت قدم، فعال محیط زیست در گفتگو با خبرنگار مهر در کرمان اظهارداشت: استان کرمان استانی صنعتی و معدنی و کشاورزی است وجود مراکز متعدد آلاینده در چارچوب این سه محور اقتصادی ضربه های جبران ناپذیری به محیط زیست استان کرمان زده است و فجایعی مانند آلودگی گسترده سرچشمه رفسنجان و خاتون آباد شهر بابک روی داده است.

وی افزود: خوشبختانه شاهد برخی برخوردها همچون بسته شدن یک واحد آلاینده در بردسیر هم هستیم اما روند آلودگی محیط زیست ناشی از مجتمع های بزرگی مانند مجتمع های بزرگ فولاد، معادن سنگ آهن، معادن و کارخانه های مس و سایر صنایع و مراکز آلاینده در کرمان ادامه دارد که خود موجب کوچ حیوانات و از دسترس خارج شدن مابع برای حیوانات وحشی در کرمان هستیم.

وی افزایش تعارض بین انسان و حیوان را به دلیل این گونه فعالیتها نیز زیاد دانست و گفت: هر روز عرصه های بیشتری به کشاورزی اختصاص می یابد و مناطقی که روزگاری بکر بود امروز مزرعه و باغ شده است و وجود یک سوم باغهای کشور در کرمان خود نشانه این مطلب است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر خشکسالی نیز بر محیط زیست استان کرمان فشار آورده است در حالت طبیعی نیز کرمان کم باران است اما در 17 سال گذشته کرمان کمترین بارندگیها را در کشور داشته است و به همین دلیل شاهد مهاجرت و کمی زاد و ولد حیوانات و پرندگان بوده ایم.

وی گفت: اگر به آمار آتش نشانی نگاه کنید بیشترین فعالیت آتش نشانیها گرفتن حیوانات وحشی در شهرها است و دلیل این امر هم مهاجرت حیوانات به شهرها برای تامین آب و غذا است.

وی گفت: این مسئله به خصوص در روستاها بسیار دیده می شود حمله حیوانات وحشی به دامها و تخریب مزارع برای به دست آوردن غذا است.

این فعال محیط زیست افزود: حیوانات سعی می کنند کمترین تعارض را با انسان داشته باشند اما وقتی وارد مزارع و مراکز نگهداری دام می شوند یعنی حیوان چاره ای جز این را ندارد.

وی ابراز امیدواری کرد که در چنین شرایطی مردم نیز شرایط خاص استان را درک کنند و شکار را کنار بگذارند و گفت: شکار چه به صورت قانونی و چه به صورت غیر قانونی امری پسندیده نیست و به محیط زیست در چنین شرایطی صدمه می زند در برخی موارد شکار برای تنظیم جمعیت و ایجاد تعادل در محیط زیست کار آمد است اما در خشکسالی سخت کرمان و در حالیکه پرندگان و حیوانات برای ادامه حیات باید بجنگند نباید یک عامل مخرب دیگر را نیز وارد کرد.

........................................

گزارش: اسما محمودی